Marcel Ravidat, tweede van links in baret, met zijn vrienden bij de ingang van de grot in 1940.
12 september 1940 — Een Franse tiener nam op deze dag zijn hond mee voor een wandeling – een eenvoudige alledaagse gebeurtenis, maar het zou leiden tot een van de meest verbluffende archeologische ontdekkingen aller tijden. Marcel Ravidat, een 18-jarige leerling-garagemonteur, nam zijn hond, Robot, mee naar de heuvels in de buurt van zijn huis in Montignac in de Dordogne in het zuidwesten van Frankrijk. Daar, zo gaat het verhaal, liep Robot een gat in dat was ontstaan door een omgevallen boom. Ravidat gooide wat stenen in het gat en was verrast dat ze een lange, lange weg naar beneden leken te vallen. Terugkerend met een paar vrienden en een leraar klom hij in het gat en begon te verkennen. De jongens ontdekten wat bekend zou worden als de grotschilderingen van Lascaux - naar schatting tussen de 17.000 en 20.000 jaar oud en opgewonden beschreven door experts als "de bakermat van de kunst". In een grottencomplex rond een hoofdgrot van ongeveer 20 meter lang en vijf meter hoog waren wat meer dan 2000 geschilderde en gegraveerde afbeeldingen van dieren en abstracte symbolen bleken te zijn. Een beschermende laag krijt had de grotten waterdicht gemaakt, waardoor het kunstwerk opmerkelijk bewaard kon blijven in levendige zwart-, bruin-, rood- en geeltinten. De schilderijen zijn bijna allemaal van dieren. Er is maar één mens en geen bloemen, bomen of platteland. De betekenis van de meeste abstracte symbolen is onbekend.
Het grottencomplex werd in 1948 voor het publiek geopend en trok al snel zo'n 1200 bezoekers per dag. En toen begonnen de problemen. Tegen 1955 eisten kooldioxide uit de adem van bezoekers, samen met hitte en vochtigheid, hun tol van de schilderijen. En de introductie van airconditioning bracht schimmels en korstmossen met zich mee. Als gevolg hiervan werd het complex in 1963 voor het publiek gesloten, waarbij de prehistorische beelden terugkeerden naar de duisternis en isolatie die ze al duizenden jaren kenden. De publieke belangstelling bleef echter onverminderd en leidde in 1983 tot de opening van Lascaux II, een minutieus gecreëerde replicagrot.
De belangrijkste attractie is de Hall of Bulls Chamber. Onder de vier grote zwarte stieren is er een die meer dan vijf meter lang is - de grootste dierenschilderij in prehistorische grotschilderingen waar ook ter wereld. De heer Ravidat werd een officiële bewaker van de grot en een gids die zijn aanvankelijke ontzag nooit verloor voor de bezienswaardigheden die hij als eerste had gezien. Hij stierf in 1995, 72 jaar oud, na een hartaanval.
Lascaux werd in 1979 UNESCO-werelderfgoed. Slechts een paar honderd meter verwijderd van de oorspronkelijke grot, is Lascaux II een vrijwel identieke replica met 80 procent van de originele afbeeldingen gereproduceerd. Het trekt ongeveer 250.000 bezoekers per jaar.
